Qemal Murati lindi më 6. 8. 1955 në Tuhin të Kërçovës. Shkollimin fillor e ka kryer në vendlindje. Më pas ka vijuar mësimet në gjimnazin e Prishtinës dhe ka kryer studimet e larta për gjuhë e letërsi në Fakultetin Filologjik të Universitetit të Prishtinës (1975-1979).
Prej vitit 1978-1980 punon si lektor dhe redaktor në gazetën e studentëve “Bota e Re” dhe redaktor gjuhësor në Televizionin e Prishtinës (l98l).
Në vitin l983 mori gradën e magjistrit, me studimin “Ndikimet reciproke midis shqipes dhe maqedonishtes”, ndërsa në vitin l989 ka marrë gradën e doktorit të shkencave filologjike në Fakultetin Filologjik të Universitetit të Prishtinës, më temë “Sllavizmat në të folmet shqipe të Maqedonisë”, para Komisionit vlerësues: Akad. Idriz Ajeti, Akad. Olivera Jashar-Nasteva, Prof. dr. Latif Mulaku, dhe Akad. Besim Bokshi.
Më 1982 pranohet bashkëpunëtor shkencor në Institutin Albanologjik të Prishtinës, në Degën e Gjuhësisë. Në vitin 2003 zgjidhet këshilltar shkencor në këtë Institut (që është i barasvlershëm me titullin Profesor ordinar në universitet).
Nga viti l985-86 ka realizuar një qëndrim specializimi për gjuhësi në Paris, në Universitetin e Sorbonës.
Dekan dhe profesor universitar
Me themelimin e Universitetit të Tetovës (l994), për një kohë drejton në cilësinë e dekanit Fakultetin Filologjik, ku ka qenë i angazhuar dhe si profesor ordinar për lëndët Fonetikë e gjuhës shqipe, Dialektologji, Histori e gjuhës shqipe, Leksikologji e gjuhës shqipe etj. Më 1999 zgjidhet Profesor ordinar në Fakultetin Filologjik të Universitetit të Tetovës.
– Më 2003-2006 ka qenë i angazhuar në Fakultetin e Gazetarisë “Faik Konica” për lëndën Kulturë shkrimi dhe të foluri shqip.
– Nga viti 2005-2008 ka qenë i angazhuar si pedagog për lëndët Shkrim akademik, Mediet dhe komunikimi, dhe Komunikim interkulturor në Fakultetin e Edukimit në Gjilan.
– Në vitin akademik 2009/2011 është angazhuar në Fakultetin e Edukimit në Gjakovë, si titullar i lëndëve Historia e gjuhës shqipe, Hyrje në gjuhësi, Sociolinguistikë dhe Semiotikë.
– Nga viti 2008 është anëtar i Institutit të Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve në Shkup.
– Në vitin 2004, 2010 dhe 2012 Instituti Albanologjik i Prishtinës e kandidon tri herë radhazi për anëtar të Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Kosovës.
– Në vitin 2012 Instituti i Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve – Shkup e kandidon për anëtar të Akademisë së Shkencave dhe të Arteve të Maqedonisë.
– Në harkun kohor l990-2012 ka botuar ose ka përgatitur për botim mbi 32 vepra me tematikë nga dialektologjia, historia e gjuhës shqipe dhe marrëdhëniet e saj me gjuhët fqinje, kultura e gjuhës, onomastika, leksikografia, etj.
Kryeredaktor
Kryen detyrën e kryeredaktorit të revistës “Gjuha Shqipe” në Institutin Albanologjik.
Emërohet Kryeredaktor i revistës “Studime Albanologjike” të Institutit të Trashëgimisë Shpirtërore e Kulturore të Shqiptarëve në Shkup (2011-2012).
Drejtor
Themelues dhe drejtues i parë i Seminarit Ndërkombëtar të Albanologjisë në Universitetin Shtetëror të Tetovës (2007-2010).
Në cilësinë e kryeredaktorit dhe redaktorit përgjegjës ka përgatitur për botim:
Seminari I Ndërkombëtar i Albanologjisë (Materialet e punimeve të Seminarit I Ndërkombëtar të Albanologjisë), 16-23 shtator 2007, Tetovë-Ohër, shtator, 2008, f. 887;
Seminari II Ndërkombëtar i Albanologjisë (Materialet e punimeve të Seminarit II Ndërkombëtar të Albanologjisë), 22-28 shtator 2009, Tetovë-Ohër, shtator, 2009.
Drejtues
Organizues dhe Drejtues i Konferencës Shkencore “Shqipja standarde dhe gjendja aktuale e përdorimit të saj”, Kolegji Universitar ILIRIA (Prishtinë, 27 Maj 2010).
Bashkautor, Redaktor dhe Recensues fjalorësh
Fjalori i fjalëve të huaja (bashkautorë: Murat Bejta, Latif Mulaku, Mehdi Bardhi, Abdullah Zajmi, Shefkije Islamaj, Ibrahim Goçi dhe Qemal Murati), Institutit Albanologjik, Prishtinë, 1988.
Fjalor serbisht-shqip (bashkautorë: Burim Axhanel, Qemal Murati, Shefkije Islamaj, Ragip Mulaku), Instituti Albanologjik, Prishtinë, 2013.
Redaktor i fjalorit Makedonsko-albanski rečnik (Fjalor maqedonisht –shqip) të autorëve Adnan Agai-Kimete Agai, Shkup, 1999, f. 423.
Recensues dhe lektor i veprave madhore leksikografike:
Burim Adžanel, Bosansko-albanski rečnik (Fjalor boshnjakisht-shqip), Albansko Kulturno Društvo BESA, Sarajevo, 2008, f. 720;
Burim Adžanel, Hrvatsko-albanski rečnik (Fjalor kroatisht-shqip), Albansko Kulturno Društvo BESA, Sarajevo, 2010, f. 1006.
Ka marrë pjesë dhe ka referuar në simpoziume dhe konferenca shkencore në Prishtinë, Tiranë, Shkodër, Gjirokastër, Korçë, Shkup, Ulqin, Ohër, Tetovë.
Ka botuar punime studimore në revistat: Gjurmime albanologjike, Gjuha Shqipe (Prishtinë), Jehona, Studime Albanologjike (Shkup), Gjuha jonë (Tiranë), Buletin Shkencor (Shkodër), Lemba (Ulqin), Makedonski folklor (Skopje, 2008), etj.