INSTITUTI ALBANOLOGJIK – PRISHTINË
DEGA E GJUHËSISË
KONFERENCË SHKENCORE
“KOMISIA LETRARE SHQIPE (1916-1918) DHE GJUHA LETRARE SOT”
Kongresi i Manastirit (1908) dhe Komisia Letrare Shqipe e Shkodrës (1916-1918) pa dyshim janë dy arritjet më të mëdha të gjysmës së parë të shekullit XX, sepse Kongresi njësoi alfabetin, ndërsa Komisia kodifikoi për herë të parë drejtshkrimin e gjuhës letrare, terminologjinë shkollore e administrative me bazë elbasanishten. Komisia e çoi më përpara njësimin e gjuhës letrare dhe kodifikimin e drejtshkrimit të saj, duke i afruar më shumë të dy variantet letrare.
Komisija Letrare Shqipe e Shkodrës vuri themelet e një gjuhe të përbashkët letrare shqipe. Për këtë arsye duhet ta vlerësojmë si një institucion të mirëfilltë shkencor e praktik, që ndihmoi shumë në zhvillimin e gjuhës shqipe, dhe sidomos për shkrimin e saj.
P R O G R A M I
Këshilli organizues:
Shefkije Islamaj, Qemal Murati, Hysen Matoshi, Ragip Mulaku
Më 26 shtator, e hënë, në orën 11.30
Seanca, 11.30
Drejtojnë seancën: Shefkije Islamaj, Emil Lafe
Hysen MATOSHI: Fjala e hapjes
Shefkije ISLAMAJ: Komisia Letrare Shqipe në studimet e gjuhëtarëve shqiptarë
Xhevat LLOSHI: Pjesëmarrja e Rajko Nahtigalit në Komisinë Letrare të Shkodrës.
Emil LAFE: Në vijim të Komisisë Letrare. “Kumtari arsimuer”, mars – qershor 1921 (shënime rreth qëllimit, përmbajtjes dhe gjuhës së tij).
Rami MEMUSHAJ: Pse varianti letrar i Elbasanit nuk u bë dot gjuhë letrare?
Gjovalin SHKURTAJ: Përfundime të “Komisisë Letrare” që meritojnë të rikundrohen edhe sot
Kujtim KAPLLANI: Komisia Letrare: autoriteti administrativ – gjuha zyrtare – gjuha e njësuar letrare në kohën e sotme.
Qemal MURATI: Komisia Letrare Shqipe (1916-1918) – një pararendëse e Kongresit të Drejtshkrimit (1972)
Nexhip MËRKURI: Komisia Letrare e Shkodrës dhe parimi historik- tradicional për drejtshkrimin e emrave vetjakë dhe emrave të familjes.
Ragip MULAKU: KLSH hapi i parë konkret në standardizimin e shqipes zyrtare
Begzad BALIU: Komisia Letrare e Shkodrës në dritën e tri raporteve të kohës: Lambercit, Joklit dhe Nahtigalit
Sejdi GASHI: Jehona e Komisisë në shtypin e kohës
