JAVA E ALBANOLOGJISË
6/2015
Prishtinë, 15-19 qershor 2015
Prishtina, June 15-19 2015
Këshilli Organizues / Organizing CommitteeProf. dr. Hysen Matosh
Prof. dr. Lulëzim Lajçi
Prof. dr. Qemal Murati
Prof. dr. Leontina Gega-Musa
Dr. Bashkim Lajçi
Dr. Fadil Grajçevci
Dr. Memli Krasniqi
PROGRAMI
15 qershor, e hënë, në orën 10.00
SEANCA PLENARE
(Salla e katit II )
Drejtojnë seancën:
Hysen Matoshi, Leontina Gega-Musa, Lulëzim Lajçi
Fjala e hapjes: Hysen Matoshi
Fjalë rasti:
Arsim Bajrami, Ministër i Arsimit, i Shkencës dhe i Teknologjisë
Qemal Minxhozi, Ambasador i Republikës së Shqipërisë në Kosovë
Përurimi i veprave të IAP-it të botuara më 2014: Lulëzim Lajçi
Pushim
15 qershor, e hënë, në orën 11.00
SESIONI I (Salla e katit II)
Seanca e parë: GJUHËSI
PRURJE LEKSIKORE DHE LEKSIKOGRAFIKE NË FUSHË TË SHQIPES
Drejtojnë seancën[1]:
Jani Thomai, Shefkije Islamaj, Valter Memisha
1. Shefkije Islamaj: Fjala e hapjes
2. Jani Thomai: Lëvizjet prapavajtëse në leksikun e gjuhës së sotme shqipe
3. Qemal Murati: Leksiku dhe leksikografia shqiptare në vështrimin e sotëm – rezultate dhe probleme
4. Emil Lafe–Vilma-Proko-Jazexhiu: Vështrim i përgjithshëm tematik e statistikor i zërave persona në “Fjalorin enciklopedik shqiptar” (FESH) të Akademisë së Shkencave të Shqipërisë (3 vëllime, Tiranë, 2008-2009)
5. Xhevat Lloshi: Prania e arabizmave në leksikun e shqipes
6. Zeqirija Ibrahimi: Probleme të terminologjisë islame në gjuhën shqipe
7. Rami Memushaj: Sintetizmi si prirje edhe e proceseve fjalëformuese të shqipes
8. Kujtim Kapllani: Prurjet e reja të mos cenojnë tiparet popullore dhe intelektualizmin e shqipes
9. Valter Memisha: Fjalëformimi dhe sistemësia në fjalorët shpjegues të shqipes
10. Idriz Metani: Zhvillime të reja në terminologjinë shqipe të gjuhësisë
11. Mimoza Priku- Anisa Kosteri: Fjalorët e shkrimtarëve të mëdhenj – bazë e rëndësishme për një fjalor thesarus të shqipes
12. Filip Vukadinović: Aspektet foljore në gjuhën serbe dhe shprehja e tyre në gjuhën shqipe: një vështrim krahasues
13. Agron Duro-Gani Pllana: Marrëdhëniet logjike ndërmjet shenjave njëfjalëshe e togfjalëshe
14. Rrezarta Draçini: Përfaqësimi i dijes konceptuale e leksikore përballë qasjes së folësit ndaj shtresës dialektor
15. Artur Lamaj: Metafora në ligjërimin politik shqip
16. Mustafa Ibrahimi: Kuptimi metaforik i disa termave gjatë ligjërimit bisedor dhe atë të shkujdesur
17. Edlira Troplini–Abdurahmani: Prurjet leksikore në kuadër të “relativitetit” semantik
18. Suela Kastrati: Frazeologjia në poemën “Këngët e Milosaos” të De Radës si shprehje e veçorive gjuhësore e kulturore së ligjërimeve arbëreshe
Diskutime
Pushimi i drekës nga ora 14.00 deri 16.00
15 qershor, e hënë, në orën 16.00
SESIONI I (Salla e katit II)
Seanca e dytë: GJUHËSI
PRURJE LEKSIKORE DHE LEKSIKOGRAFIKE NË FUSHË TË SHQIPES
Drejtojnë seancën:
Xhevat Lloshi, Isa Bajçinca, Ragip Mulaku
1. Isa Bajçinca: Vëzhgime për “Fjalorin popullor” të Abdullah Zymberit
2. Ragip Mulaku: Prurje të reja leksikore në “Fjalorin popullor” të Abdulla Zymberit
3. Abdulla Zymberi: Leksiku te romani “Tan Temali” i Ilir Shaqirit
4. Aida Kurani: Veçori fjalëformuese të fjalësit në Fjalorin e Nikollë Gazullit “Fjalorthi i ri- fjalë të rralla të përdoruna në Veri të Shqipnis”
5. Xhafer Beqiraj: “Një tufëz fjalësh karakteristike nga treva e Opojës”
6. Avdyl Sulaj: Disa momente nga përvoja ime në lëmin e leksikografisë
7. Helena Grillo: Prurje leksikore në “Mëngjeset në Kafe Rostand” të I. Kadaresë
8. Haredin Xhaferi: Një klasifikim i lokucioneve ndajfoljore me strukturë trifjalëshe në gjuhën shqipe
9. Manjola Zaçellari: Fushat kryesore konceptore të frazeologjisë së gjuhës shqipes
10. Fridrik Dulaj: Rreth disa veçorive gjuhësore në leksikun e Rahovecit me rrethinë (Krahasim me hartat e Atlasit dialektologjik të gjuhës shqipe)
11. Migena Arllati: Mendësia dhe shprehësia në frazeologjinë e të folmes së Gjakovës
12. Shkëlqim Millaku: Kompozitat në Fjalorin e Gjuhës Shqipe të Mehmet Elezit
13. Senad Neziri: Vëzhgime mbi leksikun e Prizrenit me rrethinë
14. Afërdita Abdullahi: Marrëdhëniet e leksikut dialektor me leksikun e shqipes standarde
15. Vjosa Osmani: Leksiku në anekdota popullore të mbledhura nga Mehmet Rukiqi
16. Shpresa Ismajli: Leksiku me ngjyrim emocionues në trevën e Llapit
17. Sejdi Gashi: Leksiku i të folmes së Istogut me rrethina
18. Abdurrahim Maxhuni: Emërtimet e kafshëve sipas ngjyrës në të folmen e Vushtrrisë
19. Shemsi Haziri: Dallimet terminologjike në Ligjin e Policisë së Shtetit dhe Ligjin e Policisë së Kosovës dhe ca prurje të reja
Diskutime
Qemal Murati: Fjala e mbylljes
16 qershor, e martë, në orën 10.00
SESIONI II (Salla e katit II)
Seanca e parë: LETËRSI
ROMANI SHQIPTAR (1990 -2010)
Drejtojnë seancën[2]:
Shaban Sinani, Emine Shabani, Arben Hoxha
1. Fadil Grajçevci, Fjala e hyrjes
2. Shaban Sinani, Novela vdiq apo ndërroi tipologjia e llojeve?
3. Arben Hoxha, E ardhmja si lëndë e ndërgjegjes artistike
4. Agron Tufa, Rreth nocionit roman metafizik
5. Emine Shabani, Strategjitë narrative dhe tipologjia e personazheve te romani Një natë dhe dy agime të Petro Markos
6. Muharrem Jakupi, Zhvillimet e romanit si sfidë ndaj kritikës letrare bashkëkohore
7. Anila Mullahi, Romanet e Trebeshinës të botuara pas ‘90
Pauzë
8. Fatmir Sulejmani, Letërsia dhe jeta reale (Luan Starova: Ballkan Babilonia)
9. Ermira Ymeraj, Anti-heroinë apo heroinë femra kongoliane?
10. Sali Bytyçi, Politika në romanin Nata e Kosovës të Rexhep Hotit dhe në disa romane të tjera të viteve ’90 në Kosovë
11. Gëzim Aliu, Të humburit e Kongolit
12. Manjola Brahaj, Rrëfimi dhe nuancat e tij në romanet e Agron Tufës
13. Sami Hajra, Interteksti te romani Nata është dita jonë
14. Arti Lushi, Prirja çmitizuese në romanet e Ben Blushit
Diskutime
Pushimi drekës nga ora 14.00 deri 16.00
16 qershor, e martë, në orën 16.00
SESIONI II (Salla e katit II)
Seanca e dytë: LETËRSI
ROMANI SHQIPTAR (1990 -2010)
Drejtojnë seancën:
Osman Gashi, Sabina Osmanoviq, Fadil Grajçevci
1. Osman Gashi, Romani evropian i fundshekullit dhe zhvillimet në romanin shqiptar
2. Donika Dabishevci, Kadare i pasdiktaturës
3. Sabina Osmanoviq, Elementet poetike në prozën e Ridvan Dibrës
4. Virion Graçi, Koha e kryer e romancierit Koço Kosta: Nata e Sofie Kondilit (2004) dhe Absurd (2009)
5. Marisa Kërbizi, Fragmentarizimi narrativ në romanet e Bashkim Shehut
6. Agron Gashi, Kah semioautobiografia (Romani autobiografik shqiptar 1990 – 2010)
7. Adil Olluri, Rrëfimi shqiptar për diktaturën
Pauzë
8. Valbona Kalo, Tjetërsimi i kategorisë së rrëfimtarit në metafiksionin historik bashkëkohor
9. Arjeta Ferlushkaj, Rrugëtimi drejt postmodernes i romaneve të Ridvan Dibrës
10. Meliza Krasniqi, Romani i femrës për femrën
11. Agim Baçi, Romani si shprehje e kujtesës shoqërore
12. Dije Demiri-Frangu, Romani ironik i një parodisti semantik
13. Arian Krasniqi, Inskenimi dhe ekranizimi i romanit bashkëkohor shqiptar
Diskutime
17 qershor, e mërkurë, në orën 10.00
SESIONI III (Salla e katit II)
Seanca e parë : HISTORI
KËNDVËSHTRIMET E TË HUAJVE MBI SHQIPTARËT
Drejtojnë seancën[3]:
Sabit Syla, Ermal Baze, Lush Culaj, Lulëzim Lajçi
1. Memli KRASNIQI, Fjala hyrëse:
2. Xheladin SHALA, Kryengritja e vitit 1913 në dokumentet serbe
3. Daut BISLIMI, Qëndrimi i Profesor Han për çështjen shqiptare
4. Sabit SYLA, Reflektimi i demonstratave të vitit 1981 në shtypin ndërkombëtar
5. Iljaz REXHA, Shqiptaret dhe Shqipëria në veprën e studi-uesit turk Suleyman Kulce “Osmanli Tarihinde Arnavutluk”.
6. Muhamed MUFAKU, Të dhëna për shqiptaret e Shqi-përinë në “Historin e al-Xhinabiut” të shek.XVI.
7. Lush CULAJ, Shtypi ndërkombëtar për Luftën e Parë Ballkanike.
8. Lulëzim LAJÇI, Dimensioni”kombëtar” dhe politik i Skënderbeut në letërkëmbime
9. Etleva LALA, Shqiptarët sipas dorëshkrimeve të /Lajos Thallóczy,/Ludwig von Thallóczy/ që ruhen në Bibliotekën Kombëtare Hungareze Széchényi në Budapest.
10. Musa Ahmeti, Shqiptarët në dorëshkrimet e alba-nologut kroat dr. Milan Šuflaj që ruhen në Arkivin Shtetëror Kroat në Zagreb
11. Xhemaludin SALIHU, Udhëpërshkrime të vjetra për Preshevën
Diskutime
Drejtojnë seancën:
Naser Ferri, Nuridin Ahmeti, Gazmend Rizaj, Ibrahim Gashi
1. Naser FERRI, Karl Patsch për ilirët dhe kulturën shqiptare
2. Ermal BAZE, Iliria Antike në optikën e Sir Arthur J. Evans.
3. Gazmend RIZAJ, Çështja e demarkacionit te kufirit serbo-osman ne Vilajetin e Kosovës gjate vitit 1879.
4. Zeqirja REXHEPI, Shqiptarët në optikën e diplomacisë dhe shërbimit sekret sovjetik në vitet 20-ta të sh. XX.
5. Jani SOTA, Qëndrimet e Teodor Ipenit ndaj shkollës dhe arsimit kombëtar shqiptar në spektrin historik të shekullit XIX – XX.
6. Ibrahim GASHI, Ndikimet e diskursit te historio-grafisë post-moderniste evropiane ne te rimenduarit dhe te rishkruarit e historisë sonë kombëtare
7. Edmond MALAJ, Shqiptarët sipas disa udhëtim-përshkruesve gjerman të fillim shekullit XX.
8. Muharrem QAFLESHI, Konsulli rus Ivan Stepanoviq Jastrebovi për Opojën dhe Gorën
9. Agron ISLAMI, Dy Betejat e Kosovës (1389 dhe 1448) në perceptimin e Kronistëve Osmanë.
Diskutime
Pushimi i drekës nga ora 14.00 deri 16:00
17 qershor, e mërkurë, në orën 16.00
SESIONI III (Salla e katit II)
Seanca e dytë : HISTORI
KËNDVËSHTRIMET E TË HUAJVE MBI SHQIPTARËT
Drejtojnë seancën:
Sabile Keçmezi – Basha, Pëllumb Xhufi,
Memli Krasniqi, Nehat Krasniqi
1. Sabile KEÇMEZI-BASHA, Heroizmi i gruas shqiptare parë nga të huajt.
2. Pëllumb XHUFI, Shqiptarët në Mesjetë: një vështrim nga jashtë
3. Nehat KRASNIQI, Ali Emiri për kulturën shqiptare
4. Nelson R. ÇABEJ, Burimet e lashta rreth përkatësisë etnike te epiroteve.
5. Tamara SCHEER, The Habsburg Empire’s View on Albanians and the Albanian Issues (1870s to 1914).
6. Franciska ZAUGG, “The Nordic descent of this Albanian mountain people is still unmistakable”: A German view on Albanians from the 18th century to the Second World War
7. Armend MEHMETI & Memli KRASNIQI, Pasqyrimi i zhvillimeve politike për dhe rreth Shqipërisë në shtypin britanik gjatë viteve 1919-1921.
8. Anton PANÇEV, Çështja fetare te shqiptarët në optikën e bullgarëve në fund të shek. XІX dhe në fillim të shek. XX.
9. Daut DAUTI, Shqipëria në literaturën e udhëtarëve britanik gjatë shek. XIX
Diskutime
Pauza
Drejtojnë seancën:
Shpend Avdiu, Emine Kalaja-Hajdari, Anton Pançev, Selim Bezeraj
1. Hasan BELLO, Kontributi i albanologut austro-hungarez dr.Ludvig Von Thalloczy në historiografinë shqiptare (-si u shkrua dhe u botua teksti “historia e shqiptarëve” në vitin 1898-)
2. Shpend AVDIU & Nuridin AHMETI, Shqiptarët në kë-ndvështrimin e gazetës franceze “Le Petit Parisien” në fillim të vitit 1914.
3. Selim BEZERAJ, Raportet e Konsullit Austro-Hungarez nga Mitrovica për familjen Boletini dhe gjendjen sociale në vitin 1913
4. Arben ARIFI, Organizimi i provincës së Ilirikut
5. Selver ISLAMAJ, Situata e përditshme dhe e sigurisë në Vilajetit të Kosovës gjatë viteve 1886-1888 në bazë të raporteve konsullore Austro-Hungareze.
6. Emine KALAJA-HAJDARI, Autorët antikë për ekonominë dardane.
7. Arianit BUQINCA, Marrëdhëniet dardano-thrakase në veprat e autorëve të lashtë
8. Mrika LIMANI, Lufta e Kosovës e interpretuar nga studiuesit e lëmisë së gjenocidit në revisten The Genocide Forum
18 qershor, e enjte, në orën 10.00
SESIONI IV (Salla e katit II)
Seanca e parë: FOLKLOR
FOLKLORI SHQIPTAR TE AUTORËT E HUAJ
Drejtojnë seancën[4]:
Agron Xhagolli, Leontina Gega-Musa, Zeqirja Neziri
Fjala hyrëse: Leontina Gega-Musa
1. Myzafere Mustafa: Kontributi i Pedersenit në botimin e përrallës shqiptare
2. Miasere Dibra: Një libër pak i njohur me këngë folklorike shqiptare, nga Francesko Argondizza
3. Agron Xhagolli: Agnia Desnickaja për eposin e kreshnikëve
4. Zymer Neziri: Vlerësimi i studiuesve tanë për kontributin e M. Lambertzit në fushën e epikologjisë shqiptare
5. Hamit Xhaferi: Interesimi i Johann Georg von Hahn për folklorin shqiptar
6. Regjina Gokaj: “Pas kuitave të mikpritjes” – vërejnë Hasluck, Durham dhe Wilder Lane
7. Zeqirja Neziri: Ćiro Truhelkadhe epika gojore shqiptare (me theks të veçantë të shqiptarëve të Maqedonisë)
8. Irena Gjoni: Krahina e bregdetit të Jonit (Himarës) në këndvështrimin e François Pouqueville dhe Edward Lear
9. Mimoza Shqefni: Edith Durham dhe “Toka e së shkuarës së gjallë”
10. Albin Sadiku: Roli dhe rëndësia e Milman Perryt, Maximilian Lambertzit dhe Albert Lordit për studimin e këngës epike shqiptare
Diskutime
Pushimi i drekës nga ora 14:30 deri 16:00
18 qershor, e enjte, në orën 16.00
SESIONI IV (Salla e katit II)
Seanca e dytë: FOLKLOR
FOLKLORI SHQIPTAR TE AUTORËT E HUAJ
Drejtojnë seancën:
Zymer Neziri, Myzafere Mustafa, Izaim Murtezani
1. Izaim Murtezani: Folklori shqiptar në Maqedoni tek autorët e huaj
2. Leontina Gega-Musa: Materialet folklorike në botimin e Karl Reinholdit “Netët pellazgjike”
3. Arbnora Dushi: Të dhëna për folklorin shqiptar në udhë-përshkrimet e Evliya Çelebiut
4. Olimbi Velaj: Parry dhe Lord, mbledhës të këngëve dhe vëzhgues të kohës e të njerëzve
5. Rovena Vata: Folklori shqiptar në penën e M. Lambertzit
6. Vlorë Berisha: Cikli jetësor në Shqipërinë e Veriut, sipas shkrimeve të Baronit Franz Nopcsa
7. Krenar Doli: Këngët e dasmës së Prespës në optikën e Jane C. Sugarman
8. Visar Munishi: Mundësia për një rikonstruktim të ndodhive etnomuzikore shqiptare sipas shënimeve të Edith Durham
9. Ylberza Halili: Berit Backer – mikja e shqiptarëve
10. Izabela Saraçi: Zakone të Malsisë së Madhe sipas përshkrimeve të Edith Durham dhe Franz Baron Nopcsa
Diskutime
Fjala përmbyllëse: Leontina Gega-Musa
19 qershor, e premte, në orën 10.00
SESIONI V (Salla e katit II)
Seanca e parë: ETNOLOGJI
ETNOLOGJIA DHE GJINIA
Drejtojnë seancën[5]:
Bashkim Lajçi, Nita Luci, Nebi Bardhoshi
1. Bashkim Lajçi, Gjinia ne doke, rite e besime popullore
2. Nita Luci-Linda Gusia, Burrat tanë nuk do te kenë amnezi: Angazhimi qytetar, emancipimi dhe transformimi i publikut gjinor ne Kosove
3. Nebi Bardhoshi, Gruaja, toka dhe shoqëria: Analizë e proceseve dhe efekteve liminalizuese shtetërore të shoqërisë dhe njeriut
4. Armanda Hysa, Histori jetësore te disa grave shqiptare te martuara ne Serbi: përpjekje për të kuptuar faqe të ndryshme të patriarkisë në Shqipëri
5. Olsi Lelaj, Gjinia si kapital: mënyra prodhimi, mënyra sundimi dhe politika e emancipimit gjinor
6. Arjan Zurbo, Roli i gruas gjirokastrite në jetën dhe veprën artistike popullore
7. Angjelina Hamza, Roli i gruas në familjen tradicionale dhe bashkëkohore
8. Rini Useini, Burri dhe gruaja në punët e tjetrit
9. Besarta Reçica-Visar Rafuna, Gjinia në traditën kulturore shqiptare
10. Ledia Dushi, Gruaja dhe rituali mortor
11. Bukurije Mustafa, Tabute gjinore në traditën popullore
Pushimi i drekës nga ora 14.00 deri 16.00
19 qershor, e premte, në orën 16.00
SESIONI V (Salla e katit II)
Seanca e dytë: ETNOLOGJI
ETNOLOGJIA DHE GJINIA
Drejtojnë seancën:
Lumnije Kadriu, Arsim Canolli, Armanda Hysa
1. Lumnije Kadriu, Gruaja ne familjen transnacionale-midis vazhdimit të traditës dhe ndryshimeve
2. Arsim Canolli, Antropologjia e gjinisë ne Kosovë: një qasje bukësore
3. Enriketa Pandeljoni, Problemet gjinore nën perspektiven fetare në Shqipërinë post-komuniste
4. Adi Shehu, Femra si agjenci e mendimit kulturor. Fund-periudha e komunizmit-1990
5. Leonora Ndrecaj, Roli i gruas zadrimore ne kultivimin dhe rritjen e krimbit të mëndafshit
6. Albana Velainj, Kuptimi i raportit mashkull-femër ne simbole rituale të dasmës tradicionale shqiptare
7. Nora Prekazi, Shkuesia, në mes normës dhe praktikës, kur praktika është mashtrim
8. Liza Zef Brunga, Gjinia dhe religjioni
9. Shkëlqesë Kurtaj, Lindja e vajzës dhe e djalit në familjet patriarkale
10. Yllka Syla, Gruaja dhe trashëgimia
19 qershor, e premte, në orën 18.00
Mbyllja e punimeve të Konferencës Shkencore
JAVA E ALBANOLOGJISË (Salla e katit II)
Drejtojnë seancën:
Hysen Matoshi,Lulëzim Lajçi
Fjala e mbylljes: Lulëzim Lajçi
[1] Koha e leximit të kumtesave është e kufizuar në 10 min. Kohëgjatja e diskutimit deri në 2 minuta.
[2] Koha e leximit të kumtesave është e kufizuar në 10 min. Kohëgjatja e diskutimit deri në 2 minuta.
[3] Koha e leximit të kumtesave është e kufizuar në 10 min. Kohëgjatja e diskutimit deri në 2 minuta.
[4] Koha e leximit të kumtesave është e kufizuar në 10 min. Kohëgjatja e diskutimit deri në 2 minuta.
[5] Koha e leximit të kumtesave është e kufizuar në 10 min. Kohëgjatja e diskutimit deri në 2 minuta.
