KONFERENCA SHKENCORE
SCIENTIFIC CONFERENCE
JAVA E ALBANOLOGJISË
THE WEEK OF ALBANOLOGY
4/2013
Prishtinë, 21-23 tetor 2013
Prishtina, October 21-23 2013
Këshilli Organizues / Organizing Committee
Prof. Dr. Hysen Matoshi
Prof. Dr. Lulëzim Lajçi
Prof. Dr. Ragip Mulaku
Prof. Dr. Emin Kabashi
Prof. Dr. Leontina Gega-Musa
Prof. Dr. Lush Culaj
Dr. Bashkim Lajçi
PROGRAMI
SEANCA PLENARE (Salla e katit II )
21 tetor, e hënë, në orën 10.00
Drejtojnë seancën:
Hysen Matoshi, Jani Thomai, Shefkije Islamaj, Lulëzim Lajçi, Leontina Gega – Musa
Fjala e hapjes: Hysen Matoshi
Fjalë përshëndetëse:
Ramë Buja, ministër i Arsimit, i Shkencës dhe i Teknologjisë
Valter Memisha, drejtor i Institutit të Gjuhësisë dhe të Letërsisë, Tiranë
Pushim
Seanca e parë, 21 tetor, e hënë, në orën 11.00
DEGA E GJUHËSISË[1]
SHQIPJA NË RRETHANAT E SOTME SOCIOLINGUISTIKE DHE SOCIOPOLITIKE
Drejtojnë seancën: Jani Thomai, Shefkije Islamaj, Valter Memisha
1. Jani Thomai, Përsëri për disa lëvizje në leksikun e gjuhës së sotme shqipe.
2. Emil Lafe, Për çështjen e rolit të kryeqytetit në formimin dhe ecurinë e gjuhës standarde.
3. Shefkije Islamaj, Prirje fjalëformuese në kontekstin e ri sociolinguistik.
4. Xhevat Lloshi, Rënia e kulturës ligjërimore si rënie kulturore.
5. Tomor Osmani, Shqipja në përgjigje të zhvillimeve të reja të shoqërisë shqiptare.
6. Valter Memisha, Për një fjalor të ri sinonimik të shqipes.
7. Ragip Mulaku, Për shqipen standarde dhe diskurset mbi dialektet që e formojnë atë.
8. Tefë Topalli-A. Haxhi, Rreth disa botimeve të krijuesve shkodranë në raportin “dialekt-standard” në realitetin e sotëm gjuhësor.
9. Rami Memushaj, Platforma e ASHAK-ut për drejtshkrimin dhe Këshilli Ndërakademik.
10. Nexhip Mërkuri, Letrarishtja e gjithë Shqipërisë në stilin e veprimtarisë shtetërore e administrative (Veçori filologjike të fjalimit të Ismail Qemalit në Shpalljen e Pavarësisë).
11. Kujtim Kapllani, Ndërtimet sintagmatike të shqipes dhe ndërtimet e huaja që e cenojnë atë.
12. Qemal Murati, Shqipja në rrethanat e sotme sociolinguistike dhe sociopolitike – arritje dhe probleme.
13. Ludmila Buxheli, Fjalëformimi në gramatologjinë shqiptare.
14. Mimoza Priku, Rrafshi leksikor e frazeologjik në procesin e përkthimit shqip-gjuhë e huaj dhe anasjelltas.
15. Evalda Paci, Shkrimet e vjetra shqipe në një kontekst historiografik dhe socioletrar.
16. Abdulla Zymberi, Trajta të ndryshme gramatikore nga disa të folme popullore.
17. Aristotel Spiro, Nyja e prapme shquese e shqipes në kontekstin ballkanik.
18. Rrezarta Draçini, Çështje morfosintaksore në përftimin e standardit nga fëmijët.
Diskutime
Pushimi i drekës nga ora 14.30 deri 16:00
Seanca e dytë, 21 tetor, e hënë, në orën 16.00
DEGA E GJUHËSISË
SHQIPJA NË RRETHANAT E SOTME SOCIOLINGUISTIKE DHE SOCIOPOLITIKE
Drejtojnë seancën: Ragip Mulaku, Vilma Proko, Isa Bajçinca
1. Isa Bajçinca, Probleme të shqipes në tekste të ligjeve
2. Mirushe Hoxha, Globalizimi, gjuha dhe kultura shqipe
3. Mariana Ymeri, Terminologjia e mjekësisë shqip apo “esperanto” ?
4. Vilma Proko, Terminologjia përballë zhvillimeve të reja në shoqëri.
5. Abdulla Ballhysa-Elvira Lumi, Përsiatje mbi “fushën semantike” dhe “fjalën çelës” në dy krijime letrare të traditës.
6. Begzad Baliu, Gjuha e ndarë – identiteti i çarë.
7. Spiridhulla Poçi, “Fjalori i drejtshkrimor” i bashkautorëve A. Dhrimo-R. Memushaj ndihmesë në drejtshkrimin e gjuhës shqipe.
8. Valbona Toska, Sfidat e shqipes në Maqedoni.
9. Rezana Vrapi, Roli i letërsisë bashkëkohore në rritjen e kompetencës gjuhësore të nxënësve.
10. Zeqirja Ibrahimi, Gjuha standarde shqipe – themel identitar i shqiptarëve të Maqedonisë.
11. Bahtijar Kryeziu, Shqipja sot-çfarë është ajo? (kundrim sociolinguistik).
12. Mustafa Ibrahimi, Antroponimet dhe toponimet në strukturën e lirikës shqipe në rajonin e Pellagonisë.
13. Jolanda Lila, Dukuri problemore të përkthimit në gjuhën e medieve.
14. Malvina Tafçiu, Orientalizmat në toponiminë e Maqellarës.
15. Naim Berisha, Shqipja përballë ndikimit të anglishtes në përdorimin e përditshëm.
16. Sejdi Gashi, Kontaktet gjuhësore në Kosovë, pozita e shqipes sipas Kushtetutës së Republikës së Kosovës.
17. Shpresa Ismajli, Përdorimi i përemrave vetorë në mediet tona nën ndikimin e gjuhëve të huaja.
18. Afërdita Abdullahi, Globalizimi dhe shqipja e internetit.
19. Abdurrahim Maxhuni, Ndikimi i gjuhës angleze në emërtimin e reklamave.
20. Senad Neziri, Rrethet sociolinguistike dhe sociopolitike të shqipes në komunën e Prizrenit.
21. Xhafer Beqiraj, Përshtatja e përcaktorit kallëzuesor
Diskutime
Seanca e parë, 21 tetor, e hënë, në orën 11.00
DEGA E FOLKLORIT[2]
MENDIMI TEORIK NË FOLKLORISTIKËN SHQIPTARE
Drejtojnë seancën: Leontina Gega-Musa, Zeqirja Neziri, Miasere Dibra
1. Sadri Fetiu, Audienca dhe variantet në krijimtarinë folklorike.
2. Miaser Dibra, Studimi teoriko-letrar dhe analiza tekstore folklorike.
3. Myzafere Mustafa, Studimi struktural i përrallës.
4. Fazli Syla, Qasjet e mbledhjes dhe studimit të folklorit shqiptar.
5. Rrustem Berisha, Variantet e një kënge lirike.
6. Agron Xhagolli, Përvoja rreth kërkimeve folklorike në Republikën e Shqipërisë.
7. Zymer Neziri, Mbledhja e Eposit të Kreshnikëve në vitet ‘30 të shekullit XX: metoda e Allbert Llordit nga Universiteti i Harvardit.
8. Adem Zejnullahu, Studimi i këngëve me tematikë historike.
9. Zeqirja Neziri, Rreth klasifikimit të lirikës gojore shqiptare.
10. Olimbi Velaj, Teoria formulaike në studimin e baladës shqiptare.
11. Leontina Gega-Musa, Aplikimi i teorisë strukturaliste në zbërthimin e gjëegjëzës.
12. Arben Hoxha, Çështje epistemologjike të folkloristikës shqiptare.
Diskutime
Pushimi i drekës nga ora 14.30 deri 16:00
Seanca e dytë, 21 tetor, e hënë, në orën 16.00
DEGA E FOLKLORIT
MENDIMI TEORIK NË FOLKLORISTIKËN SHQIPTARE
Drejtojnë seancën: Myzafere Mustafa, Zymer Neziri, Arbnora Dushi
1. Izaim Murtezani, Arratisje nga realiteti: Psikanaliza dhe folklori.
2. Arbnora Dushi, Mbi zhanret narrative në folkloristikë: të rrëfyerit e përvojave personale.
3. Merita Gjokutaj, Mendimi shkencor i prof. Shaban Sinanit në folkloristikën shqiptare.
4. Irena Gjoni, Teoritë mitike dhe studimet mitologjike shqiptare.
5. Vlorë Berisha-Fetaj, Metodat e regjistrimit të materialit: Demush Shala, si organizues i punës hulumtuese në terren.
6. Albin Sadiku, Metodologjia e kërkimit dhe e studimit të folklorit muzikor në Kosovë.
7. Dea Temali, Të përbashkëtat dhe dallimet në variantet folklorike, metodat e studimit.
8. Visar Munishi, Rrugëtimi i metodologjisë së hulumtimeve etnomuzikore në teren.
9. Ylberza Halili, Teoria e intertekstualitetit dhe zbatimi i saj në Folkloristikën Shqiptare.
10. Krenar Doli, Mbështetja teorike e disa studimeve nga etnomuzikologjia.
Diskutime
Seanca e parë, 22 tetor, e martë, në orën 11.00
LETËRSIA SHQIPE MES DY LUFTËRAVE BOTËRORE
Drejtojnë seancën: Emin Kabashi, Blerina Suta,Vebi Bexheti
1. Floresha Dado, Problematikat e modernitetit shqiptar në letërsinë midis dy luftërave.
2. Agim Vinca, Murat Labënishti – një poet i panjohur i periudhës mes dy luftërave botërore.
3. Shaban Sinani, Shkrimtari si ndërmjetës dhe kritik për shkrimtarin ne letërsinë midis dy luftërave: rasti Kuteli – Poradeci.
4. Resmije Kryeziu, Estetika në shkrimet kritike të viteve ’30.
5. Hysen Matoshi, Vepra letrare e Ibrahim Dalliut.
6. Muharrem Jakupi, Peizazhi përmes specifikave të shprehjes poetike të Lasgush Poradecit.
7. Vehbi Bexheti, Rreth dilemës së Kristë Malokit nëse Lasgushi ishte poet?!
8. Donard Hasani, Kultet e krishtera në dramaturgjinë e Fishtës.
9. Shyqri Galica, Proza e shkurtër e Migjenit.
10. Blerina Suta, “Kapërcyelli” poetik i shekullit XX dhe “kapërcimi” shprehës i artit migjenian.
11. Hamit Xhaferi–Shaze Shehu, Shfaqja e prirjeve dhe stileve të reja në letërsinë shqipe pas krijimit të shtetit shqiptar (1912-1939).
12. Rovena Vata, Kodi, mali dhe kanuni-pjesë e identitetit kombëtar në veprën e Koliqit.
13. Ermira Ymeraj, Thyerja e tradicionalizmit në ndër-timin e personazhit në prozën e Migjenit dhe Konicës.
14. Roland Zisi-Fatmir Sulejmani, Konica dhe publicistika shqiptare.
Diskutime
Pushimi i drekës nga ora 14.30 deri 16:00
Seanca e dytë, 22 tetor, e martë, në orën 16.00
DEGA E LETËRSISË
LETËRSIA SHQIPE MES DY LUFTËRAVE BOTËRORE
Drejtojnë seancën: Shyqri Galica, Erëmirë Ymeraj, Roland Zisi
1. Ermir Xhindi – Bedri Zyberaj, Dukuri dhe karaktere në satirën e Fishtës.
2. Emin Kabashi, Ndryshimet e thella në sistemin e zhanreve në letërsinë shqipe në mes dy luftërave botërore.
3. Fadil Grajçevci, Migjeni dhe Esat Mekuli.
4. Sali Bytyçi, Censurimi i letërsisë së viteve ’30, a ka përfunduar ai?
5. Gëzim Aliu, Vjeshta e Xheladin Beut’ e Kutelit (analizë e karakterit).
6. Edelajde Cenaj, Dimensioni ndërkohor i filozofisë migjeniane.
7. Adil Olluri, Poezia e Migjenit, Nolit, Fishtës dhe Lasgushit (poetika dhe perspektiva të zhvillimit të artit poetik).
8. Ana Shahini, Fryma lasgushiane-ushqim novatorizmi, zhvillimi dhe promovimi për letërsinë shqipe mes dy luftrave.
9. Manjola Sulaj, Letërsia italiane për fëmijë e përkthyer në shqip midis dy luftërave botërore.
10. Elida Qenami, Profili krijues i Milto Sotir Gurrës.
Diskutime
Seanca e parë, 22 tetor, e martë, në orën 11.00
DEGA E ETNOLOGJISË[4]
PËRDITSHMËRIA, TRADITA DHE MODERNITETI
Drejtojnë seancën:
Ukë Xhemaj, Afërdita Onuzi, Bashkim Lajçi
1. Ukë Xhemaj, Reflektimi i mobilitetit në vitalitetin bio-demografik dhe strukturën etnike të popullsisë në Kosovë.
2. Afërdita Onuzi, Fakti etnografik në optikën e fotografëve të vjetër shqiptarë.
3. Bashkim Lajçi, Gjesti si simbol kulturor.
4. Edibe Osmani, Tipi i veshjes me dy mbështjellak në Rekën e Epërme.
5. Nita Luci, Estetika e përditshme e fuqisë: hapësira, arti dhe publiku urban.
6. Nebi Bardhoshi, Fisi si një Komunitet i Përfytyruar dhe si Komunitet i Përftyrëshëm.
7. Armanda Kodra, Dy “popuj”, dy tradita, shumë stereotipe dhe disa martesa-rasti aktual i martesave serbo-shqiptare
8. Arsim Canolli, Shpikja e traditës dhe shpikja e kritikës.
9. Angjelina Hamza, Martesa midis tradicionales dhe modernes
10. Arjana Seiti, Etnomjekësia në besimin fetar gjatë periudhës së socializmit (Një këndvështrim historiko-etnografik).
11. Danja Sinanaj, Kanuni si eufemizëm për krimin sot: rasti i ngujimit të fëmijëve – Moderniteti si reaksion.
12.Jolanda Trumza, Bashkëjetesa e traditës me modernen në oborre te banesa shkodrane.
Diskutime
Pushimi i drekës nga ora 14.30 deri 16:00
Seanca e dytë, 22 tetor, e martë, në orën 16.00
DEGA E ETNOLOGJISË
PËRDITSHMËRIA, TRADITA DHE MODERNITETI
Drejtojnë seancën:
Edibe Osmani, Nebi Bardhoshi, Lumnije Kadriu
1. Lumnije Kadriu, Rëndësia e pushimeve në fushën e etnologjisë.
2. Zanita Halimi, Krijimi i narracioneve përmes fotografisë familjare.
3. Olsi Lelaj, “Shteti” dhe shoqëria shqiptare: Disa çështje nga etnografia e modernitetit.
4. Rini Useini, Trashëgimia kulturore dhe turizmi.
5. Nexhat Çoçaj, Funksioni informativ i veshjeve tradicionale të Hasit.
6. Rudina Llazari, Besë dhe kod nderi.
7. Valon Shkodra, Vështrim etnografik në fshatin Tërbaç.
8. Vilma Nallbani, Fotografia si mendim i pasqyrimit kulturor e social.
9. Shukrane Begu, Banesa e vjetër qytetare në Vushtrri
10. Ilire Kelmendi-Shema, Jehona Hajrullahu: Bashkëjetesa fetare vlerë qytetërimi ndër shqiptar.
11. Bekim Xhemili, Mbulimi i hapësirës kosovare me objekte prezentative muzeale.
12. Arlinda Sadiku, Punëdoret me krrabëz, grep e gjilpërë.
13. Liridona Kosumi, Trashëgimia kulturore si mundësi e turizmit kulturor në Vushtrri.
Diskutime
Seanca e parë, 23 tetor, e mërkurë, në orën 11.00
DEGA E HISTORISË[5]
SHQIPTARËT, FQINJËT DHE FUQITË E MËDHA NË RRJEDHAT E HISTORISË
Drejtojnë seancën: Xheladin Shala, Pëllumb Xhufi, Lulëzim Lajçi, Lush Culaj
1. Xheladin Shala, Hasan Prishtina, personaliteti më i denjë kombëtar (me rastin e 140 vjetorit të lindjes dhe 80 vjetorit të vrasjes).
2. Pëllumb Xhufi, Të shprehurit e ndërgjegjes kombëtare në Mesjetë.
3. Lulëzim Lajçi, Çështja e Kosovës dhe faktori ndërkombëtar në shekullin XX.
4. Marenglen Verli, Raportet e shqiptarëve me fqinjët dhe me Evropën në periudhën ndërmjet dy Luftërave Botërore.
5. Mehmet Alkan, Heronjtë dhe tradhtarët: Shqiptarët në historinë osmane.
6. Sabile Keqmezi-Basha, Programet dhe elaboratet antishqiptare të Serbisë.
7. Lush Culaj, Çështja e Çamërisë në Konferencën e Ambasadorëve në Londër (1912-1913).
8. Kudusi Lama, Krijimi i aleancave ballkanike antishqiptare.
9. Muhamet Mufaku-Arnauti, Imazhi i shqiptarëve në shtypin arab gjatë viteve 1912-1913.
10. Daut Bislimi, Kosova dhe shqiptarët në marrëdhëniet me Mbretërinë Serbo-Kroate-Sllovene (1918-1941)
11. Fejzulla Shabani, Forcat kombëtare të trevave lindore dhe politika propaganduese e shteteve ballkanike (1941-1944).
12. Qerim Lita, Problemi shqiptar (1981-1990) dhe roli i Lidhjes Kosovare në internacionalizimin e çështjes shqiptare.
13. Kushtrim Shehu, Refuzimi i trashëgimisë: Komunizmi shqiptar dhe kemalizmi turk si fenomene përjashtuese ideologjike në periudhën post osmane
Diskutime
Pushimi i drekës nga ora 14.30 deri 16:00
Seanca e dytë, 23 tetor, e mërkurë, në orën 16.00
DEGA E HISTORISË
SHQIPTARËT, FQINJËT DHE FUQITË E MËDHA NË RRJEDHAT E HISTORISË
Drejtojnë seancën:Memli Krasniqi, Marenglen Verli, Fejzulla Shabani, Mehmet Alkan
1. Hamit Kaba, Projekte të aleatëve të mëdhenj për Shqipërinë gjatë Luftës së Dytë Botërore.
2. Dalibor Jovanovski-Besnik Emini, Opinioni maqedonas mbi Pavarësinë e Shqipërisë (Macedonian opinions on the Albanian independence).
3. Memli Krasniqi, Lëvizja Protestante dhe ndikimi i saj në Rilindjen Kombëtare të popujve të Ballkanit (1815-1819).
4. Igor Despot, Shtypi publik kroat mbi kryengritjet e shqiptarëve në prag të Luftërave Ballkanike dhe të shpalljes së Shqipërisë së pavarur (Croatian publik opinion about Albanian rebelion in the eve of Balkan Wars and the constitution of independent Albania).
5. Sonila Boçi, Përfshirja e minoriteteve në zhvillimet politike në Ballkan gjatë vitit 1945.
6. Fehari Ramadani-Albnora Musa, Qëndrimi i Austro-Hungarisë dhe Italisë ndaj çështjes shqiptare (tetor-nëntor 1912).
7. Ledia Dushku, Esad Pashë Toptani, Pleqësia e Shqipërisë së Mesme dhe Greqia.
8. Nuridin Ahmeti, Shqiptarët pas largimit të Perandorisë Osmane (sipas shtypit shqiptar të kohës).
9. Nuri Dragoi, Konflikti Austro-Rus gjatë Konferencës së Londrës për çështjen e kufijve të Shqipërisë.
10. Rezart Mezani-Agron Islami, Qëndrimi i Malit të Zi ndaj çështjes shqiptare sipas telegrafnameve osmane.
11. Rudina Mita-Lira Gjevori, Konferenca e Ambasadorëve të Londrës mbi Shqipërinë, vendimet e saj dhe reagimi politik e mediatik (Gazeta “ Përlindja ” ,
“Shqipëri e lirë ”, “ Djelli ”).
12. Fitim Rifati-Naim Musliu, Çështja shqiptare në rrjedhat ballkanike (1912-1913).
13. Shpend Avdiu, Figura e Princ Vidit në shtypin shqiptar të kohës
14. Ilirana Kaceli, Kolonia Shqiptare e Turqisë dhe bashkëpunimi me delegacionet shqiptare në Konferencën e Paqes në Paris
Diskutime
23 tetor, e mërkurë, në orën 18.00
Mbyllja e punimeve të Konferencës Shkencore
JAVA E ALBANOLOGJISË
4/2013
(Salla e katit II)
Drejtojnë seancën: Hysen Matoshi, Sabile Keçmezi -Basha, Pëllumb Xhufi, Lulëzim Lajçi,
Fjala e mbylljes: Lulëzim Lajçi
[1] Koha e leximit të kumtesave është e kufizuar në 8 min. Kohëgjatja e diskutimit deri në 2 minuta.
[2] Koha e leximit të kumtesave është e kufizuar në 8 min. Kohëgjatja e diskutimit deri në 2 minuta.
[3] Koha e leximit të kumtesave është e kufizuar në 8 min. Kohëgjatja e diskutimit deri në 2 minuta.
[4] Koha e leximit të kumtesave është e kufizuar në 8 min. Kohëgjatja e diskutimit deri në 2 minuta.
[5] Koha e leximit të kumtesave është e kufizuar në 8 min. Kohëgjatja e diskutimit deri në 2 minuta.
